Η ΜΕΤΑδραση, μετά από τέσσερα χρόνια πραγματοποίησης της δράσης «Δίκτυο Επιτροπείας Ασυνόδευτων Ανηλίκων», διοργάνωσε την Πέμπτη 12 Ιουλίου 2018 Συνέδριο με τίτλο «Όλα τα παιδιά έχουν όνομα» και με θέμα τα αποτελέσματα, τα προβλήματα, τις προκλήσεις και τις καλές πρακτικές στο πλαίσιο του θεσμού της Επιτροπείας.

Ο θεσμός της Επιτροπείας ήταν για δεκαετίες πρακτικά ανύπαρκτος στη χώρα μας. Το 2014, η ΜΕΤΑδραση συνεργάστηκε με Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις άλλων ευρωπαϊκών χωρών, οι οποίες διέθεταν πολυετή εμπειρία και τεχνογνωσία και δημιούργησε τα κριτήρια επιλογής και ολοκληρωμένο σύστημα εκπαίδευσης, εποπτείας και συντονισμού των επιτρόπων ασυνόδευτων ανηλίκων.

Στις αρχές του 2015 ξεκίνησαν πιλοτικά οι πρώτοι 12 εξουσιοδοτημένοι Επίτροποι της ΜΕΤΑδρασης, οι οποίοι σήμερα πλέον είναι 65 και δραστηριοποιούνται σε 12 σημεία ανά την Ελλάδα, έχοντας αναλάβει έως τώρα την εξατομικευμένη στήριξη 4.133 ασυνόδευτων παιδιών, φροντίζοντας για το βέλτιστο συμφέρον τους και εξασφαλίζοντάς τους πρόσβαση στο άσυλο, σε νοσοκομειακή περίθαλψη, εκπαίδευση και σε όλες τις αναγκαίες για την ψυχοκοινωνική εξέλιξή τους δραστηριότητες.

Αρωγός στα πρώτα βήματα της δράσης ήταν το Ίδρυμα Μποδοσάκη, στο πλαίσιο χρηματοδότησης του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (EEA Grants), αργότερα η Ελβετική Πρεσβεία, η UNICEF και η Avaaz, ενώ τα τελευταία χρόνια σημαντική είναι η στήριξη της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. Παράλληλα, η συνεργασία με τους κατά τόπους Εισαγγελείς είναι καθοριστικής σημασίας.

Το Συνέδριο, το οποίο υλοποιήθηκε με τη στήριξη της Ολλανδικής Πρεσβείας, χαιρέτησαν η Αναπληρώτρια Υπουργός  Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Κοινωνικής Αλληλεγγύης Θεανώ Φωτίου, η Εισαγγελέας Αρείου Πάγου Ξένη Δημητρίου, ο Πρέσβης της Ολλανδικής  Πρεσβείας στην Ελλάδα Α.Ε. Caspar Veldkamp, ο Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής της Γενικής Διεύθυνσης Μετανάστευσης & Εσωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Simon Mordue, ο Eπικεφαλής Τμήματος Ασύλου, Μετανάστευσης & Συνόρων στον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης Adriano Silvestri και εκπρόσωποι της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και της UNICEF, ενώ στα πάνελ συμμετείχαν η Εισαγγελέας Ανηλίκων Χίου Σπυριδούλα Σταυράτη και εκπρόσωποι κρατικών φορέων και οργανισμών και ελληνικών και διεθνών οργανώσεων.

Κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου παρουσιάστηκαν, για πρώτη φόρα, ποιοτικά στατιστικά στοιχεία, όπως ότι 35% των ασυνόδευτων ανηλίκων στην Ελλάδα είναι παιδιά προς οικογενειακή επανένωση με συγγενή τους σε άλλο κράτος μέλος της Ε.Ε. ενώ 15% διαβιούν σε συνθήκες αστεγίας σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.

Βασικά θέματα που συζητήθηκαν ήταν ο νέος νόμος για την Επιτροπεία και η εφαρμογή του, με τρόπο που να συνεχιστεί η ουσιαστική στήριξη των ασυνόδευτων παιδιών, τα προβλήματα χρηματοδότησης των δομών και πώς επηρεάζουν τον ρόλο του Επιτρόπου, θέματα που αφορούν στην πρώτη καταγραφή των ασυνόδευτων ανηλίκων στα σύνορα, η αναγκαιότητα συνεργασίας της πολιτείας με την Κοινωνία των Πολιτών, καθώς και η σημασία της δημιουργίας ενός μοντέλου επιμερισμού των ευθυνών από όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για την αποτελεσματική προστασία των ασυνόδευτων ανηλίκων. Συγκεκριμένα, αναφέρθηκε το παράδειγμα της εγκατάστασης, εκτός πλαισίου μετεγκατάστασης ή οικογενειακής επανένωσης, 5 ασυνόδευτων ανηλίκων με καταγωγή από το Αφγανιστάν στην Πορτογαλία, τον Μάρτιο του 2017, μέσω συνεργασίας της ΜΕΤΑδρασης με Πορτογαλικές Οργανώσεις και με την δυναμική συμμετοχή των Επιτρόπων των παιδιών. Τα παιδιά αυτά σήμερα έχουν ενταχθεί πλήρως στην τοπική κοινωνία και συνεχίζουν να έχουν επαφή με τους Επιτρόπους τους.

Κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου προβλήθηκε ταινία με μαρτυρίες και ιστορίες μελών του Δικτύου Επιτροπείας της ΜΕΤΑδρασης και των «παιδιών τους»:

• Η επιτυχία του Μajed*, ο οποίος τελείωσε τη σχολική χρονιά με πολύ καλούς βαθμούς, κέρδισε υποτροφία σε ιδιωτικό σχολείο και σκοπεύει να γίνει καθηγητής σε σχολείο για παιδιά πρόσφυγες.
• Η περίπτωση του Τareq* που αφού υποβλήθηκε σε εγχείριση καρδιάς, για την οποία ο Επίτροπός του ανέλαβε όλες τις διαδικασίες και ήταν σταθερά στο πλευρό, κατάφερε να ξεπεράσει τα σοβαρά προβλήματα υγείας του και με τη σύμφωνη γνώμη του θεράποντα ιατρού του να γραφτεί σε ομάδα βόλεϊ, ενώ σκοπεύει σε δύο χρόνια να δώσει πανελλήνιες για να μπορέσει να σπουδάσει.
• Η ελπίδα της Sumaya*, που βρήκε τον αδερφό της στη Γερμανία και ξεκίνησε τη διαδικασία για την οικογενειακή τους επανένωση, με την επιθυμία να μπει σε σχολή οδοντιατρικής στη Γερμανία.
• Η ιστορία του Basim*, ο οποίος, με τη στήριξη του Επιτρόπου του, κατάφερε να περπατήσει ξανά και να κάνει ένα καινούργιο ξεκίνημα στη ζωή του, στο οποίο μπορεί πλέον να σταθεί στα δυο του πόδια.

«90% των παιδιών αυτών θα γίνουν μια μέρα ευρωπαίοι πολίτες», ανέφερε χαρακτηριστικά η πρόεδρος της ΜΕΤΑδρασης Λώρα Παππά. «Είναι προς όφελος όλων και απαιτείται στενή συνεργασία για να τα προστατεύσουμε από την πρώτη μέρα που φτάνουν μόνα τους σε ευρωπαϊκό έδαφος. Το σημερινό Συνέδριο, εντελώς τυχαία, συμπίπτει με την ψήφιση, προ δύο ημερών, του πολυπόθητου Νόμου για την Επιτροπεία που αποτελεί ένα ιδιαίτερα σημαντικό πρώτο βήμα. Τα επόμενα βήματα αφορούν στην εφαρμογή του Νόμου, ένα ιδιαίτερα δύσκολο εγχείρημα, στο οποίο η ΜΕΤΑδραση θα συμβάλλει με την τεχνογνωσία, τα εργαλεία και κυρίως με την εμπειρία, για να διασφαλιστεί ότι κάθε παιδί δεν θα είναι απλώς ένας αριθμός, αλλά θα συνεχίσει να έχει όνομα και, όπως κάθε άλλο παιδί, θα συνεχίσει να έχει “τον άνθρωπό του” που θα παλεύει καθημερινά στο πεδίο για το βέλτιστο συμφέρον του».

*Τα ονόματα των παιδιών έχουν αλλάξει, για την προστασία των προσωπικών τους δεδομένων