Ενώ αρχικά είχε ανακοινωθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι θα αναλάμβαναν τα κράτη μέλη σε εθελοντική βάση να υποδεχθούν 1.600 ασυνόδευτα παιδιά που ζουν στην Ελλάδα, σήμερα, μετά από τρεις μήνες, οι θέσεις που έχουν προκύψει στο πλαίσιο του προγράμματος εθελοντικής μετεγκατάστασης, δεν ξεπερνούν τις 1.100. Από αυτές τις θέσεις, η Πορτογαλία ανταποκρινόμενη άμεσα στο κάλεσμα, δεσμεύτηκε για τις πεντακόσιες (500), σχεδόν τις μισές θέσεις δηλαδή, αποδεικνύοντας εμπράκτως την αλληλεγγύη της προς την Ελλάδα στο ζήτημα κατανομής ευθυνών για τα ασυνόδευτα παιδιά.
Η ΜΕΤΑδραση, από την πρώτη στιγμή της ανακοίνωσης της πορτογαλικής κυβέρνησης, αποφάσισε να στηρίξει αυτή την προσπάθεια. Ήδη από το 2016, έχει οικοδομηθεί μεταξύ της ΜΕΤΑδρασης και πορτογαλικών αρχών μια στενή συνεργασία, η οποία το 2017 κατέληξε στη μετεγκατάσταση στη χώρα της Ιβηρικής πέντε ασυνόδευτων παιδιών από το Αφγανιστάν. Τα παιδιά αυτά δεν είχαν κανένα συγγενή σε άλλη χώρα της Ε.Ε. και δεν εντάσσονταν στο πρόγραμμα μετεγκατάστασης προσφύγων που ίσχυε τότε και απέκλειε κάποιες εθνικότητες.
Η υποδοχή και ένταξη πεντακοσίων παιδιών είναι μεγάλη πρόκληση για τις αρμόδιες πορτογαλικές αρχές. Για το λόγο αυτό η ΜΕΤΑδραση, από τις αρχές Ιουλίου ξεκίνησε να συνδράμει με την παροχή τεχνογνωσίας, εργαλείων και καλών πρακτικών που έχουν προκύψει από τη δεκαετή εμπειρία της στον τομέα της προστασίας των ασυνόδευτων ανηλίκων. Στο πλαίσιο αυτό, οργανώθηκε διήμερο διαδικτυακό workshop από έμπειρα στελέχη της ΜΕΤΑδρασης με στελέχη φορέων της Πορτογαλίας που θα αναλάβουν την υποδοχή και ένταξη των ασυνόδευτων ανηλίκων από την Ελλάδα.
Αναγνωρίζοντας τη συμβολή και εμπειρία της ΜΕΤΑδρασης, προτάθηκε από την πλευρά του πορτογαλικού Υπουργείου Ένταξης και Μετανάστευσης η υπογραφή Πρωτοκόλλου Συνεργασίας. Στις 29 Ιουλίου, η Πρόεδρος της ΜΕΤΑδρασης μετέβη στη Λισαβόνα όπου συναντήθηκε με την αρμόδια Υφυπουργό Cláudia Pereira, και συζήτησαν τις προκλήσεις που τίθενται από την υποδοχή των πεντακοσίων ασυνόδευτων ανηλίκων στην Πορτογαλία. Στη συνέχεια, παρουσία της Υφυπουργού υπεγράφη το Πρωτόκολλο Συνεργασίας με την ACM (Alto Comissariado para as Migrações), τον αρμόδιο φορέα συντονισμού και ένταξης των ασυνόδευτων παιδιών προς μετεγκατάσταση από την Ελλάδα.
Την επόμενη ημέρα οργανώθηκε συνάντηση εργασίας με θέμα «Ένταξη, Εκπαίδευση και επαγγελματική κατάρτιση», όπου συμμετείχαν περισσότεροι από είκοσι εκπρόσωποι υπηρεσιών των εμπλεκόμενων Υπουργείων και στελέχη φορέων που έχουν αναλάβει τον σχεδιασμό και την υλοποίηση της υποδοχής και ένταξης των παιδιών. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον υπήρξε και για τις καινοτόμες δράσεις που έχει αναπτύξει η ΜΕΤΑδραση στην Ελλάδα, το Δίκτυο Επιτροπείας Ασυνόδευτων Ανηλίκων και την Αναδοχή. Και φυσικά, η αποστολή στην Πορτογαλία δεν θα μπορούσε να ολοκληρωθεί χωρίς να περιλαμβάνει και μία επίσκεψη στο Κέντρο Φιλοξενίας της Λισαβόνας, όπου βρίσκονται τα 25 πρώτα παιδιά, τα οποία μερικές εβδομάδες πριν ζούσαν στις άθλιες συνθήκες των προσφυγικών καταυλισμών στα νησιά. «Η συγκίνηση ήταν μεγάλη. Τα παιδιά δεν πίστευαν ότι κάποιοι από την Ελλάδα θα τους επισκεφτούν για να βεβαιωθούν ότι είναι καλά. Το Κέντρο Φιλοξενίας είναι καταπληκτικό και η ομάδα του Ερυθρού Σταυρού Πορτογαλίας που έχει αναλάβει τη διαχείρισή του είναι εξαιρετική! Αξίζουν πολλά συγχαρητήρια και είμαστε σίγουροι ότι παρά τις δυσκολίες, οι πορτογαλικές αρχές μαζί με την Κοινωνία των Πολιτών θα τα καταφέρουν. Αναμένουμε το λαμπρό αυτό παράδειγμα αλληλεγγύης να ακολουθήσουν και οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες που έχουν περισσότερες δυνατότητες και μακρά εμπειρία στην υποδοχή και ένταξη ασυνόδευτων παιδιών και να ενταχθούν και αυτές στο εθελοντικό πρόγραμμα μετεγκατάστασης», δηλώνει η Πρόεδρος της ΜΕΤΑδρασης, Λώρα Παππά.