Το πρωί της 30/6/2016, στο Πορτογαλικό Κοινοβούλιο στη Λισαβόνα, πραγματοποιήθηκε η απονομή του βραβείου «Βορρά-Νότου» του Συμβουλίου της Ευρώπης για το 2015 στην Ιδρύτρια και Πρόεδρο της ΜΕΤΑδρασης Λώρα Παππά και στον Πρώην Πρόεδρο της Δημοκρατίας της Μοζαμβίκης και ιδρυτικό μέλος του Μετώπου για την Απελευθέρωση της Μοζαμβίκης (FRELIMO) Joaquim Alberto Chissano.
Το βραβείο αυτό απονέμεται κάθε χρόνο σε δύο προσωπικότητες οι οποίες έχουν επιδείξει εξέχον έργο στην προώθηση της αλληλεγγύης, της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και έως τώρα έχουν βραβευτεί πρόσωπα διεθνούς κύρους, όπως η Simone Veil, o Mário Soares, η Βασίλισσα Rania της Ιορδανίας, ο Mikhail Gorbachev, ο Stéphane Hessel, η Asma Jilani Jahangir και άλλοι. Είναι η πρώτη φορά που ελληνική υποψηφιότητα τιμάται με την σημαντική αυτή διάκριση, μετά από 20 χρόνια συμμετοχής της Ελλάδας στο Κέντρο Βορρά-Νότου του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Το βραβείο απονεμήθηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας της Πορτογαλίας Marcelo Rebelo de Sousa, παρουσία του Προέδρου του Πορτογαλικού Κοινοβουλίου Eduardo Ferro Rodrigues και πολλών άλλων σημαντικών προσώπων.
«Αυτό το βραβείο αφιερώνεται στους χιλιάδες Έλληνες, Ευρωπαίους και πολίτες του κόσμου, ανώνυμους, οι οποίοι έβαλαν τον εαυτό τους στη θέση του Άλλου. Αυτού του Άλλου που αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την εστία του για να σώσει τη ζωή του και τη ζωή της οικογένειάς του από τις συγκρούσεις, τις διώξεις, την πείνα ή τη φτώχεια» ανέφερε, μεταξύ άλλων, η Λώρα Παππά στην ευχαριστήρια ομιλία της.
Αίσθηση δημιούργησε η παρουσία 36 μελών της ομάδας της ΜΕΤΑδρασης, που έδωσαν δυναμικά το παρόν φορώντας το γιλέκο της οργάνωσης. Η κα Παππά αναφέρθηκε σε όλα τα μέλη της ομάδας της ΜΕΤΑδρασης, τα οποία βρίσκονται στο πεδίο, σε 23 διαφορετικά σημεία της Ελλάδας και παρακολουθούσαν, όσο ήταν δυνατόν, από τις οθόνες τους, την ζωντανή μετάδοση: «…η ευγνωμοσύνη μου απευθύνεται ιδιαίτερα σε όλους εκείνους που δραστηριοποιούνται στη ΜΕΤΑδραση, αλλά και όλους αυτούς που τη στηρίζουν. […] Τους ευχαριστώ από τα βάθη της καρδιάς μου, επειδή κατέστησαν εφικτό αυτό που φαινόταν αδύνατο επί 20 χρόνια στην Ελλάδα…»
Στη συνέχεια, αναφέρθηκε στο φλέγον θέμα των ασυνόδευτων παιδιών στην Ελλάδα, εκ των οποίων, όπως χαρακτηριστικά σημείωσε, εκατοντάδες βρίσκονται ακόμη χωρίς κατάλληλη στέγη, και περιέγραψε τις προσπάθειες της Οργάνωσης να συμβάλει στην αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού, μέσα από μια σειρά καινοτόμων δράσεων.
Αναφερόμενη στους 300 διερμηνείς της ΜΕΤΑδρασης «μεγάλο μέρος των οποίων υπήρξαν και οι ίδιοι πρόσφυγες, οι οποίοι μιλούν 33 γλώσσες και διαλέκτους», η κα Παππά υπογράμμισε ότι «έχουν βοηθήσει εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες να ασκήσουν το δικαίωμά τους στην επικοινωνία, προκειμένου να εκφράσουν τις ανάγκες τους, τον σωματικό ή ψυχικό τους πόνο, να μοιραστούν την απελπισία τους, τα όνειρά τους, τη δυστυχία, τα βαθύτερα μυστικά τους».
Επίσης, αφηγήθηκε κάποιες δύσκολες στιγμές της ομάδας: «Μερικές φορές, αυτοί οι διερμηνείς χρειάστηκε να συμμετάσχουν σε διαδικασίες αναγνώρισης πτωμάτων από τους συγγενείς τους. Και σας ρωτάω: πώς μπορεί κανείς να παραμείνει τυπικός επαγγελματίας, ουδέτερος, σε μια τέτοια κατάσταση; Πώς γίνεται να μην κλάψεις, να μην αγκαλιάσεις, να μην πενθήσεις μαζί με έναν πατέρα ή μια μητέρα που βλέπει ένα σώμα, το σώμα του παιδιού του, άψυχο, και που πρέπει να το θάψει σε μια ξένη χώρα; Η ενέργεια της απελπισίας και η δύναμη της ελπίδας που κινούν τους ανθρώπους, με κάνουν συχνά να σκέφτομαι πόσο οι συγκλονιστικές φωτογραφίες του Sebastião Salgado μοιάζουν με τις καταστάσεις που συναντούμε καθημερινά και στις οποίες, με αφοσίωση, ζήλο και συνέπεια συνεχίζουμε να βοηθάμε, όχι από οίκτο, αλλά με σεβασμό και αξιοπρέπεια.»
Μεταξύ άλλων, στην ομιλία της η κα Παππά πρότεινε: «…χρειάζεται να είναι κανείς δημιουργικός, θαρραλέος, αποτελεσματικός, και παρά τα υποτυπώδη μέσα, με υπομονή και ταπεινότητα, να βρίσκει πρακτικές λύσεις στα προβλήματα που μερικές φορές φαίνονται ανυπέρβλητα. Οι προσπάθειες δείχνουν ότι είναι πάντοτε εφικτό, ακόμη και για μια οργάνωση που δρα σε εθνικό επίπεδο, να αλλάξει, έστω και λίγο, αυτόν τον απέραντο κόσμο.»
H κα Παππά ολοκλήρωσε με τα λόγια ενός διάσημου πρόσφυγα, του Αϊνστάιν, λέγοντας ότι «μόνο μια ζωή προσφοράς στον Άλλο είναι μια ζωή που αξίζει να τη ζήσεις».
Την ίδια ημέρα, κατά τη διάρκεια γεύματος στο Προεδρικό Μέγαρο, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Πορτογαλίας Marcelo Rebelo de Sousa παρασημοφόρησε την Λώρα Παππά και τον Joaquim Chissano με το παράσημο της ελευθερίας. Είναι η πρώτη φορά που βραβευθέντες από το Κέντρο Βορρά-Νότου δέχονται αυτήν την εξέχουσα τιμή. Ο κος de Sousa, ένας ιδιαίτερα δημοφιλής και αγαπητός στη χώρα του Πρόεδρος, δεν έκρυψε την αγάπη και το ενδιαφέρον του για την Ελλάδα, ενώ υποσχέθηκε να μας επισκεφτεί με πρώτη ευκαιρία.
Φωτογραφία: ©Luís-D’almeida-Amaral